TOPRAKLAMA NEDİR; Topraklama, elektrik ile çalışan cihazların olası bir elektrik kaçağı tehlikesine karşı alınan hayati bir önlemdir. Kaçak elektriğin bir iletkenle toprağa verilmesini sağlayan basit bir sistemdir. İnsan hayatını ve cihazların kullanım ömrünü riske atmamak için elektrik kaçağı riskine karşı topraklama kesinlikle yapılmalıdır. Böylece cihazda oluşabilecek fazla elektrik yükü direnci çok az olan toprak hattı üzerinden toprağa verilecek ve cihaza dokunan kişilerin hayati tehlikesi ortadan kalkmış olacaktır.Topraklamayı düz mantık (basit anlatım) ile tanımlar isek;iletken özelliği sağlayan bütün herşeyin üzerinde tehlikeli işe yaramaz elektrik tutmaması için toprak ile iletken malzeme arasına kurulan bakır iletken köprü diye biliriz.Bu köprü işe yaramaz elektriği kişiye zarar vermesin diye toprağa iletmesini sağlayan bakır iletkendir.
TOPRAKLAMA ÇEŞİTLERİ;
- Fonksiyonel topraklama
- Gerilim topraklaması
- İşletme topraklaması
- Yıldırım – paratoner topraklaması
FONKSİYONEL TOPRAKLAMA;
İşletmelerde işletme elemanını veya bir iletişim tesisinin istenen fonksiyonu yerine getirmesi için yapılması gereken topraklamadır. Bu topraklamaya bir çok örneverile bilir,ancak biz bi kaç örnek ile belirtelim.örneğin;Zayıf akım cihazlarının topraklanması,siviç,telefon santrali vb.Raylı sistemlerin ray topraklaması vb.
GERİLİM TOPRAKLAMASI;
Gerilim topraklaması;metal gövdeli dağıtım taşıma dreklerine yapılan topraklamadır.Beton köşklere,pano sacı vb topraklamalar örnek gösterile bilir.
İŞLETME TOPRAKLAMASI;
Aktif bölümlerin ve sıfıt iletkenin topraklanmasına işletme topraklaması denilir.İşletme topraklaması omik,endüktif ve kapasitif üzerinden yapılıyor ise bu topraklama og sistemlerinde uygulanan topraklama örneğidir. İşletme topraklaması direncsizde yapıla bilen araya her hangi bir direnç konmadanda yapılan topraklama olarakta bilinir.
YILDIRIM PARATONER TOPRAKLAMASI;
Yıldırım düşmesi sonucu,yıldırımın belirli iletkenler üzerine akıp çeşitli zararlar vermemesi için bina veya işletme çatısından yıldırım enerjisini toprağa boşaltan sistemdir.Yüksek binalarda ve makina olan iş yerlerinde bu topraklama sistemi önem arz etmektedir.
TOPRAKLAMA DİRENCİNİ ÖLÇME
Topraklama drenci topraklayıcının yayılma drenci ile iletken drencinin toplamının gösterdiği dirençtir.Toprağın elektrik akımını geçirdiği sırasındaki tepkisi,hareketidir.Topraklama direnci ölçümleri topraklamamızın sağlamlığı kontrolü için önemlidir.Topraklamanın iyi sonuç,kötü sonuç olayı kullanılan topraklama levhası,bakır çubukların önemli olduğu kadar,toprağın öz drencinin de önemi çok fazladır.İyi bir topraklama sonucu için kullanılan malzemelrin ve yapılan işciliği yanı sıra topraklama alanının genişliği,toprak cinsi vb.olaylar etken olacaktır.Toprağın iletken özelliği genişliğine ve maddesine bağlıdır.
Toprak Öz dirençleri;
Özgül drenç değeri toprağın içindeki su miktarına ve yapısına bağlıdır.Elektrotların toprağa geçiş direnci toprağın öz drenci ile alakalı bir durumdur.Toprak öz drenci etkin ise elektrotlardan akış hızlı olacaktır.Öz drenci zayıf toprak,elektrot üzerinden yavaş emiş sağlayacaktır.
Toprak Cinsi
Bataklık 30 p(m Ω)
Killi toprak 100 p(m Ω)
Rutübetli Çakıl 500 p(m Ω)
Taşlı zamin 3000 p(m Ω)